Yeditepe Endodonti

Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nda bir profesör, iki doçent ve üç yardımcı doçent görev yapıyor. Bölümün başkanlığını dişhekimliği camiasının önemli isimlerinden biri olan Prof. Dr. Gündüz Bayırlı yürütüyor. Hatırlanacağı üzere Gündüz Bayırlı, geçtiğimiz Eylül ayında İstanbul’da gerçekleştirilen ESE 13. Bilimsel Kongresi’nin de başkanlığını yapmıştı. Bölüm olarak her yıl birkaç uluslararası dergide yayınlarının çıktığını dile getiren Prof. Dr. Bayırlı, endodontinin dişhekimliğinin bütün alanlarını ilgilendiren bir dal olduğunu ifade ediyor.   

Sayın Bayırlı kısaca sizi tanıyabilir miyiz?

1960 yılında o zamanki adıyla İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Yüksekokulu’nda mezun oldum. Vatani görevimi tamamladıktan sonra 1962’de üniversiteye asistan olarak girdim. 1966’da doktora tezimi verdikten sonra İngiltere’ye giderek çalışmalarıma orada devam ettim. 1970 yılında doçent, 1975’te de profesör oldum. 1998 yılına kadar İstanbul Üniversitesi çalıştım. Kendi isteğimde emekli olarak Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi’ne geçtim. Halen fakültenin endodonti ile oral diagnoz ve radyoloji anabilim dallarının başkanlığını yapıyorum.

Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nı genel olarak tanıtabilir misiniz?

Endodonti Anabilim Dalı’nda bir profesör, iki doçent ve üç yardımcı doçent bulunuyor. Üniversitemizin en önemli özelliği, öğrencilerinin başlarında doktora öğrencilerinin bulunmamasıdır. Öğrencilerimize asistanlar ve yardımcı doçentler ve doçentler yardımcı oluyorlar. Tabii ki profesörler de bulunuyor ama az önce saydığım kadro daha çok görev yapıyor. Bölümde altı doktora öğrencisi eğitim görüyor.

Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi’nde geliştirilmiş en yeni fantomlar kullanılmaktadır. Yaklaşık 60 fantomumuz var. Endodonti, tedavi, pedodonti, protez gibi alanlar bu fantomlar üzerinde çalışıyor. Öğrenci, bir asistanın yaptığı uygulamayı ekrandan izliyor ve aynısını yapabiliyor. Fantomda rubber dam kullandırıyoruz. Ülkemizde rubber dam kullanılmasının öncüsü oldum. Günümüzde birçok dişhekimliği fakültesi bu modern fantomlardan aldı. Örneğin İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi bunlardan 80 tane satın aldı.

Bölümünüzün hasta yoğunluğundan söz eder misiniz?

Fakültemize gelen emekli hastalar öğrenciler tarafından tedavi ediliyor. Çok sayıda emekli hasta tedavi olmak için fakülteye müracaat ediyor. Bu kişilere birkaç ay sonrasına randevular veriliyor. Fakültemize günde ortalama elli hasta geliyor. Bölümümüz de bu durumdan nasibini alıyor. Asistanlar ve doktora öğrencileri sürekli olarak endodontik tedavi yapıyorlar. Şu anda emekli sandığı emeklilerine hizmet veriyoruz. Ancak Bağ-Kur ve SSK’lılar da fakültemizden yararlanabilecek.

Bilimsel yayınlar bakımından Endodonti Anabilim Dalı olarak hangi seviyede bulunuyorsunuz? Kongre ve seminerlere katılıyor musunuz?

Dişhekimliği fakültesi Yeditepe Üniversitesi içerisinde en fazla bilimsel yayın yayınlayan kurumdur. Bölüm olarak biz de bu konuda iyi noktadayız. Uluslararası Bilimsel İndeks’e giren birinci sınıf dergilerde her yıl makalelerimiz yayımlanıyor. Asistanlarımızdan iki yıl boyunca en az iki yayınlarını yabancı dergilerde yayınlamalarını istiyoruz.

Ayrıca geçtiğimiz yılın Eylül ayında İstanbul’daAvrupa Endodonti Derneği’nin (ESE)13. Bilimsel Kongresi düzenlendi. ESE dişhekimliğinde dünya çapında önemli faaliyetler gösteren bir dernek. Her iki yılda bir Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde bilimsel kongreler gerçekleştiriyor. 6-8 Eylül 2007 tarihlerinde İstanbul’da yapılan kongrenin başkanlığını ben yürüttüm. Ayrıca yine bizim anabilim dalından Dr. Hakkı Sunay önemli çalışmalar yaptı. Tabb ki burada Türk Endodonti Derneği Başkanı Prof. Dr. Sedat Küçükay’ı unutmamamız gerekiyor. 1400 kişi katıldı ve bu yönüyle en yoğun katılımın gerçekleştiği kongre olarak kabul edildi.      

Asistanlarımızı bilimsel kongrelere katılmaları konusunda hep destekliyoruz. Böylece arkadaşlarımız birçok etkinliğe katılarak hem çalışmalarını sunma hem de yeni gelişmeleri takip edebilme fırsatı yakalıyorlar.

Endodontik tedavinin dişhekimliğinde yeri ve önemi nedir?

Endodonti dişhekimliğinin bütün branşlarıyla ilgilendiren bir daldır. Mesela kavite açıp dolgu yapıyorsunuz. Bu sırada pulpa deliniyor. Bunun tedavisini yapabilmek için endodonti bilgisi gerekiyor. Yine aynı şekilde porselen kuron yapmak için diş kesiliyor. Bu kesilme esnasında pulpa açılıyor. Yine bunu tedavi edebilmek için endodontiyi bilmek lazım. Diş ağrılarının büyü,k çoğunluğunun giderilebilmesi için endodontik bilgiye gereksinim vardır. Bu örnekleri daha da yaygınlaştırabiliriz. Bütün dişhekimliğini kapsıyor. Ancak ülkemizde tam olarak tanınmış değil. ABD’de lisansüstü eğitim için önce ortodontiye müracaat edilir. Türkiye’de de durum benzerdir. Ancak ABD’de ortodontiden sonra başvurulan ikinci alan endodontidir. Türkiye’de ise büyük kentlerde endodonti biliniyor ama Anadolu’nun birçok yerinde tersi bir durum söz konusu. Böyle olunca da buralardaki hastaların kanal tedavisi yapılmak suretiyle kurtarılacak dişleri maalesef çekilmek çekiliyor. Çünkü endodonti dişin kurtarılacağı son araçtır.    

Türkiye’de endodontinin gelişim aşamalarından bahseder misiniz?

İstanbul Üniversite’nde asistanlığa başladığım yıllarda kanal tedavisinin ne olduğu bilinmiyordu. Bu dönemde aralarında Peker Sandallı’nın da bulunduğu bazı arkadaşlar çeşitli alanlarda çalışmalar yapmak için Avrupa’ya gitmişlerdi. Tabii ki bu süreçte internet gibi bir iletişim olanağı yok. Ancak Avrupa ve ABD’ye giderseniz çalışmaları izleme şansınız oluyordu. Ben de 1968 yılında Londra’ya gittim. Bir yıl kaldım ve kütüphanelerde endodonti üzerine çok sayıda kitap okudum. Türkiye’ye geri döndüm ve 1970 yılından itibaren derslerde endodonti anlatmaya başladım. İlerleyen yıllar içinde endodonti konusunda bazı kitaplar çıkardım. Endodontinin ne olduğunu, bilimsel olarak neleri kapsadığını aktardım. Diğer fakültelerdeki bazı genç arkadaşlar endodontiyi bilimsel olarak anlatmaya başladılar. Bu yıllarda rubber-dam yoktu. Daha çok arsenik kullanılıyordu. 1980’lere gelindiğinde klinikte arsenik yerine rubber-dam kullanılmaya başlanacağını ifade ettim.  Çünkü endodotik tedavi sırasında Rubber-dam önemli işlev gören bir apareydir. 1990 yılında kurulan Türk Endodomti Derneği’nin 10 yıl boyunca başkanlığını yaptım. Bu dönemde bilimsel kongre ve toplantılar yaptık.

Günümüzde ise endodonti son derece ileri seviye bilgilerle anlatılıyor. Özellikle ABD ve Avrupa’da ne anlatılıyorsa bizde de ayıları anlatılıyor. Her gün yeni endodontik aletler çıkıyor. Bunlarla ilgili çeşitli kurslar düzenleniyor. Hatta fakültemizde öğrencilerimize bile belirli döner aletlerin kurslarını yaptırıyoruz.  Dünyada endodontinin bulunduğu konum hakkında gayet olumlu düşünüyorum.

Önümüzdeki döneme ilişkin hedefleriniz neler olacak?   

Bölüm olarak asistanlara verdiğimiz araştırma konuları bulunuyor. Asistanlarımız bunlar üzerinde çalışarak hazırladıkları makaleleri önemli uluslararası yayınlara gönderiyorlar ve bunlar yayınlanıyor. Tabii ki yurtiçindeki dergilerde de yayınlarımız çıkıyor. Genel olarak bunların devamını sağlamak için çalışmalarımızı ciddiyetle sürdürüyoruz.

Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Listesi

Prof. Dr. Gündüz Bayırlı (Anabilim Dalı Başkanı)

Doç. Dr. Jale Tanalp

Doç. Dr. Figen Kaptan

Yard. Doç. Dr. M. Baybora Kayahan

Yard. Doç. Dr. Hakkı Sunay

Yard. Doç. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ