Tork limitli döner sistemlerin karşılaştırılması

Bu çalışmanın amacı endodontide kullanılan farklı tork kontrollü motorların ve başlıkların tork limitasyonlarının doğruluğunu karşılaştırmak ve incelemektir. Bu konu üzerine önceki tartışmalı sonuçlardan yola çıkarak yeni, klinik olarak geliştirilmiş, kesme tork değerlerini ölçmek için bir deney düzeneği oluşturulmuştur. Çekilmiş bir premoların karşılaştırmalı ölçümleri bu deney düzeneğinin klinik yeterliliğini onaylamıştır. 300 rpm dönme hızında beş tekrarlanan ölçümle sekiz motor ve iki başlık test edilmiştir. Motorların durduğu veya başlıkların calismadigi anlardaki Tork değerleri belirlenmiştir.

  ATR Tecnika +123% ile en yüksek deviasyonu göstermiştir, yazılan değerin iki katından daha fazla: VDW.SILVER, EndoIT Professional ve E-Master en iyi sonuçları vermiş;  tork ayarlarının değerleri ±20% tolerans limitinde bulunmuştur.

 

Tork-limitli motorlar, iyi veya kabul edilir ölçüm değerleri verdiklerinden ve böylece alet kırılmasını önlediklerinden rotary preparasyonu için oldukça elverişlidirler. Endodontideki standartlar için kesinlikle niteliklidirler ve preparasyon kalitesini ve etkinliğini arttırırlar. Başlıklar da kabul edilebilir sonuçlar vermekte. Endo motorlarıyla direk karşılaştırmada performansları daha düşüktür çünkü endo motorları tam olarak programlanabilirler. Ayrıca birçok faydalı ek opsiyon sağlarlar.

 

Giriş

 

Endodontide Amaç

 

Her endodontik tedavinin amacı hastalıklı dişi kurtarmak ve tüm organizmayı bu dişten gelebilecek zararlı etkilerden korumaktır. Bu nedenle vital ve nektorik pulpa dokusu ve mikroorganizmaları kök kanalından ve kanal duvarlarından tam olarak uzaklaştırmak önemlidir7,9.

Manuel preparasyona karşı rotary preparasyon

Bu amaca ulaşmak için kanal rotary veya manuel aletlerle prepare edilebilir. Manuel preparasyona kıyasla rotary preparasyon günümüzde çalışmayı kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı olarak nitelendiriliyor. Rotary preparasyon için ilk motor 1899’da William H. Rollings tarafından geliştirilmiştir. Fakat hareket sekansı çok rijitti. Aslında rotary preparasyon dental pratiğe Racer-Sistemi ile 1958 ve Giromatic başlık ile 1964 yılında girmiştir. Fakat bunların da hareket sekansı rijit ve önceden belirlenmiştir. 1980’lerden başlayarak daha ileri gelişimler daha ayrıntılı sistemlerle sonuçlanmıştır. Endoplaner (apikale doğru sadece kürete etme hareketi), Canal-Finder-Sistemi ve Canal Leader 2000 (helikal hareket), Excalibur başlığı (düşük frekans, lateral titreşim) ve Endoflash-Sistemi (tork kontrollü rotasyon) sadece rotasyonla darbeleme hareketlerini birleştirmedi ayrıca eğe sıkışmasına da tepki verdiler.3,10-12

Paslanmaz çeliğe karşı nikel-titanyum eğeler

 

NiTi sistemlerin rotary preparasyonla kombinasyonu, nikel titanyumun karakteristiği ve yeni epe geometrileri ile diş hekimlerinin işini oldukça kolaylaştırdı. NiTi aletler, kristallografik yapıları ile, psödo elastikliğe sahiptirler ve daimi deformasyona uğramaksızın 7% lineer deformasyona izin verirler. 11,12 her düzlem ayrı ayrı transform edilmis ve bu değerler tektek eklenerek toplanmistir. Bu erken aşamada materyal yorulmasını gizlediğinden zaman içinde aleti ayırmak güçleşir ve bu da fraktür riskini arttırır.11,12 bu karakteristikten ötürü maksimal torku görüntülemek için aşırı koruma gereklidir.

Tork limiti olmayan motorlarda paslanmaz çelik aletler özellikle sadece kanal girişlerini genişletmek için kullanılırlar. Genel materyal davranışı nedeniyle diğer rotary uygulamalar için kullanılamazlar. Paslanmaz çelik aletler rotary kanal preparasyonu için uygun değillerdir.11,12

 

Deformasyon ve kırılma

 

Kanal preparasyonu esnasında aletler, farklı kuvvet ve torklara maruz kalırlar. Bu kuvvetler ve tork yüklemeleri daha önceden deforme olmuş (daha çok paslanmaz çelik eğelerde)aletin fraktür limitini aşarsa alet kırılabilir. Alet üzerindeki tork yüklemesi, uç çapı, materyal, geometri ve uygulama (kanal genişliği, kanal konfigürasyonu, kayganlaştırıcı tipi, hız, uygulayıcının tecrübesi) ile değişir.4,16,19 hız faktörü sıklıkla tartışılmıştır. D.W. Daugherty’nin bir çalışmasına göre ProFile 0.04 taperlı 29 serisi rotary aletler etkinliği neredeyse iki katına çıkarıp deformasyonu yarıya indirmek için 350 rpm de kullanılmalıdır.5 daha fazla etkinlik sadece kullanıcı tarafından uygulanan basıncı azaltmaz ayrıca tork yüklemesinin etkisini de azaltır. Diğer etki eden faktörler eğe dizaynı, üertim işlemi, temizleme ve sterilizasyon procedürü ve preparasyon tekniğidir.15

 

Kırık bir aletin çıkarılması oldukça fazla zaman alabilir ve dişin çekimini de gerektirebilir.

Tork kontrolü bir motorun kullanılmak için aletlerin kullanım sıklığını not ederek güvenlik için gerekli zamanlarda aletleri değiştirin.

Tork kontrollü döner sistemler

Tork, dönen bir cisim, hızlandırıcı veya yavaşlatıcı kuvvetlere maruz kaldığında işlev gören fiziksel bir faktördür.20

 

Nikel titanyum aletler üzerindeki en yüksek yükleme plastik deformasyon limitinin sınırları içinde olmalıdır. Bu aralık oldukça küçük ve kullanıcı tarafından fark edilmesi zor olduğundan NiTi aletler piyasaya sürüldüğünden beri daha fazla kırık oranı görülmektedir. Kök kanalı içinde alet kırılması riskini azaltmak için otomatik tork kontrollü Endo motorları ve başlıklar geliştirilmiştir. Fraktür riskinin azalmasında belirgin gidişat gözlenmekte.10,11 Başlarda bu cihazlar düşük fakat sabit hızlarda (çoğunda NiTi sistemler için 300rpm) ve yüksek torkta çalışmaktaydı. Günümüzde değişken torklu motorlar değişik yükleme limitlerine ayarlanabilmekte.3,10 bu sistemler iki kritere göre ayrılmakta: baslik tipi (dental ünitin parçası olarak veya tek mikromotor) ve eğeye göre ayarlanabilen tork ve hız ayarları.

Hız redüksiyonlu başlıklar (örn, 128:1, 64:1) dental ünitlerde kullanılarak yaklaşık 300rpm elde edilir. Tork, ya bir sürtünme debriyajı (Anthoygyr NiTi Control, 4 levels) ile veya manyetik debriyaj Mtwo® direct; SiroNiTi, 5 levels) limitlenmekte.

 

Tork kontrollü mikro-motorlar basit başlıklarla kullanılır (1:1, 5:1 vb). Tork, elektronik olarak mevcut torkla limitlenir. Tork değerleri seviyelere ve/veya eğeye özel programlara bölünmüştür.7,13,14

Belirlenen tork değerine ulaşıldığında motor veya başlık ya durur ya da ters dönme moduna geçer. Gerçekte ne yazik ki her zaman durum böyle değildir. Çalışmalarından birinde G. Yared, TCM Endo III motorların tork limitlerinin doğruluğunu test etmiştir ve çalışma bu motorların eğe kırığını önlemedeki etkinliklerinde büyük şüpheyle sonuçlanmıştır.23  D. Schmidt ve M. Frentzen, test ettikleri bütün motorların ve başlıkların belirlenen tork değerlerini ya aştıkları ya da altında kaldıkları bir çalışma yayınlamışlardır.18 bu ve diğer çalışmalar tork kontrollü motorların etkinliğini sorgulamakta.23,24

 

Materyal ve metot

Deney düzeneği

 

İki parçalı adaptör bir başlık sapı ve sensöre takılacak bir düzenekten oluşmakta. Motorun el parçası monopod klempiyle aynı hizaya getirilip sabitlenir, böylece adaptörün her iki parçası birlikte vidalanabilir. Ek olarak üç tane 3’e 2mmlik 0-halkası, HUG Şirketi, adaptörün vida birleşimine yerleştirilir.

 

Deney düzeneğinin tartışılması

 

Frentzen ve Yared’in yayınları, tork limitli aletlerin kesme torklarını belirlemek için iki metot tarif eder: statik veya dinamik.18,23,24

 

ISO standardı 3630 6 ‘ya ve Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü/Amerikan Dental Birliğine (ANSI/ADA)1 uygun bir deney düzeneğine göre, tork ölçme standı, kök kanalındaki gerçek duruma mümkün olduğunca benzeyecek şekilde geliştirilmiştir.

Deney düzeneğinin çalışması hem statik hem de dinamiktir. Statik bir sensör kullanılmış olmasına rağmen, ince 0-halkaları bir miktar dinamiklik katmaktadir. Dönen kütlelerin torku aniden durduğunda, saf statik ölçümlerin torkuna eklenir. Dinamik ölçüm, yanlış okumalara neden olan sistemdeki (ve dönen kütlelerdeki) sürtünme kuvvetlerini arttırmak debriyaj gibi için çeşitli komponentler gerektirir. Çok basit yapımı, sürtünme ve kütle eylemsizliği nedeniyle oluşan yanlışlıkları minimalize etmesi nedeniyle mevcut ölçüm sistemi üstündür. Tekrarlanabilirlik oldukça yüksektir ve gerçeklik iyi taklit edilmiştir. 

 

Test uygulamaları

 

Her motordaki tork ve hız okumaları kaydedilmiştir. Test parametreleri hız için dakikada 250,300,350 ve tork için 1,2,3,4,5 Ncm’dir. Beş tekrarlanan ölçüm yapılmıştır. Her ölçümden sonra ölçüm aleti tekrar sıfıra ayarlanmıştır.

 

Bu araştırmada çalışma hızı motor üzerinde gösterilen 300rpm’de ayarlanmıştır. Göstergeler sıkça kullanılmıştır ve her motor üzerinde ayarlanabilmektedir.

Dahası, eğe ayarlarına özel ayarlama yapılmamıştır. Sadece motorların kesme torkları test edilmiştir. Mümkün olduğu durumlarda tork eşikleri 1,2,3,4 ve 5 Ncm’de ayarlanmıştır.

 

Değerlendirilen başlıklar olan SiroNiTi ve Mtwo direct, 115:1 redüksiyonlu hızla€ olarak çalışır. 300

rpm’lik bir çalışma hızı elde etmek için döner sistem, dakikada 34,500 turluk bir hızda ayarlanmıştır. Mtwo direct eğe seviyeleri tablo 1 de olduğu gibi SiroNiTi nümerik seviyelerine çevrilmiştir.

Mtwo direct için aşağıdaki eğeler kullanılmış: 10/.04; 15/.05; 20/.06 ve 25/.06.

Değişik seviyelerin tork aralıkları, SiroNiti başlığının üretici talimatlarından alınmıştır. 

 

Cihazlar

 

Mümkün olan durumlarda motorlar ölçüm öncesi kalibre edilmiştir. Ölçümler sırasında “stop” modunda çalışmaktadırlar.

Kullanılan motorlar

◗ Tecnika (ATR. S.r.l.; SN:MV05392; contra-angle 16:1, SN:15954 )

◗ X-Smart (Maillefer S.A. ; SN:07Y29725; contraangle 16:1, SN:07Y39715)

◗ VDW.SILVER (VDW GmbH; SN:3093 contra-angle 6:1, SN:03462)

◗ Endo IT professional (VDW GmbH; SN:DW03906-00-15 contra-angle 4:1, SN:WD- 77M 02295)

◗ Endo IT control (VDW GmbH; SN:DW01403-00-270 contra-angle 4:1, SN:WD-77M 02295)

◗ E-Master (VDW GmbH; SN:DEMO 030106 contraangle 1:1, SN:01459)

◗ Endo Master (EMS, SN: EM0505308 contra-angle 1:1, SN:01821)

◗ Endo Pilot (Schlumbohm, SN: 07031 contra-angle 1:1, SN000518:)

Kullanılan başlıklar

◗ SiroNiTi (Sirona AG; SN: 04160)

◗ Mtwo direct (Sirona AG; SN: 02171)

 

 

Gerçek durum ile kıyaslama

 

Fonksiyonelliği doğrulamak için ek karşılaştırıcı ölçümler yapılmıştır. Örneğin; çekilmiş bir premolar (14) 07/25 Mtwo eğesi ve VDW.SILVER motoru ile ... Tüm ölçümler VDW.SILVER (SN:3093) ve denk olan motor (SN:SM8478) ve Sironabaşlığıyla 6:1 (SN:03462) oto-reverse modunda 300rpm’de ve 300gcm ve 5Ncm torkta yapılmıştır (Fig 1).

 

Karşılaştırma için Fig. 2 bu deney düzeneği ile yapılan ölçüm akışını göstermektedir. Test parametreleti aynıdır (hız ve tork).

 

Tablolar, her iki tork eğrisinin kronolojisi ve temel ilerleyişi neredeyse eştir.

 

Tork sıfırdan başlıyor ve rampa bezeri şekilde kesme tork değerine (eğe saat yönünde dönüyor) kadar artıyor. Yükleme torku kesme eşik değerine ulaşınca (burada 3Ncm) motor duruyor, rotasyon yönünü değiştiriyor ve tork aniden negatife düşüyor. Sıkışan eğe gevşeyince rotasyon yönü tekrar değişiyor ve tekrar tork, kesme torkuna kadar yükseliyor.

 

Deney düzeneğinin eğrisi çekilmiş dişe göre belirgin derecede daha düzgün, bu da modelin tekrarlanabilirliğini gösterir.

 

Sonuçlar

 

Sekiz motordan iletilen efektif tork değerleri ortalaması ve standart sapmaları tablo 2 de gösterilmiştir.

Aşağıdaki motorlar, gerçek değerlere nazaran en belirgin pozitif sapmayı göstermiştir (eğe kırılması için kritik):

◗ Endo IT control: +1.38 Ncm (nominal değer: 5 Ncm; gerçek değer: 6.38 Ncm, 128 %)

◗ ATR Tecnika: +1.23 Ncm (nominal değer: 1 Ncm; gerçek değer: 2.23 Ncm, 223 %)

◗ X-Smart: +0.62 Ncm (nominal değer : 1 Ncm; gerçek değer: 1.62 Ncm, 162 %)

Aşağıdaki motorlar, gerçek değerlere nazaran en belirgin negatif sapmayı göstermişlerdir (optimal etkinlik için kritik):

◗ Endo Master with –0.96 Ncm (nominal değer: 4 Ncm; gerçek değer: 3.04 Ncm, 76 %)

◗ ATR Tecnika with –0.95 Ncm (nominal değer: 5 Ncm; gerçek değer: 4.05 Ncm, 81 %)

◗ Endo Pilot with – 0.85 Ncm (nominal değer: 5 Ncm; gerçek değer: 4.15, 83 %)

Endo Pilot, kesme tork değerinde 1Ncm de 0.18Ncm ile en büyük sapmayı göstermiştir (18% maximal standart deviasyona eşit).

Tüm okumaların standart sapması 0.07 Ncm ve deney düzeneğinin iyi tekrarlanabilirliğine işaret eder.

Fig 3, nominal kesme torkunun (100%) göreceli kesme torkuna ilişkisini göstermekte. ATR Tecnika’nın 1 Ncm’lik yüksek sapması oldukça etkileyici.

Aşağıdaki motorlar göreceli değerlere göre ek belirgin negatif sapma göstermişler (kırılma için kritik):

◗ Endo Master: –24 % (nom. değer: 4 Ncm; gerçek değer 3.04 Ncm. 76 %).

◗ Endo Pilot: –21 % (nom. değer: 3 NCm; gerçek değer: 2.36 Ncm, 79 %).

◗ ART Tecnika:  –19 % (nom. Değer: 5 Ncm; gerçek değer 4.05 Ncm, 81 %).

Nominal tork arttığında göreceli tork azalma eğiliminde.

ATR Tecnika’nın göreceli tork değeri 141% düşmekte (1Ncm’de 223%’den 5Ncm’de 104%’ye).

X-Smart’ın göreceli torku 58% düşmekte (1Ncm’de 162%’den 5Ncm’de 104%’ye).

Fig 5, kesme torkunun hızla nasıl değiştiğini göstermekte. Hız ayarı ne kadar fazla ise tork sapması o kadar artıyor.

 

Mekanik tork limitli sistemler

 

Tablo 3 tork limitli başlıkların ortalama değerlerini ve standart sapmalarını veriyor.

Her iki başlık da belirlenen aralıkta. Mtwo direct, seviye 2 ve 3’te daha düşük ve seviye 4 ile 5’te hafif yüksek olma eğiliminde. Mtwo direct başlığının standart sapması 0.01 ile 0.03 arasında, SiroNiTi’ninki ise 0.03 ile 0.05 arasında.

Test edilen her iki başlığın karşılaştırılmasında SiroNiTi tüm beş seviyede 100%’e daha yakın. Seviye 2’de kesin bir sapma görülmekte fakat hala belirlenen tork aralığı içinde.

 

Tartışma

 

Tork limitli döner sistemler zaman içinde ve tekrar tartışılmış.18,23,24 alet kırılmasını etkileyen kesin faktör eğedeki stresi geçen torktur.

 

Bu çalışmanın amacı gerçekliği yansıtan bir simülasyonda farklı tork limitli döner sistemlerin doğruluğunu karşılaştırmaktı. Sekis tork limitli motorun ve iki tork limitli başlığın tork limitasyonları test edilip karşılaştırıldı. Bu çalışmada kullanılan başlıklar tork değerlerinde uyumsuzluk göstermemiştir. Tüm okunan değerler üretici tarafından belirtilen tolerans limitleri içerisinde bulundular. Bu nedenle yüksek derecede güvenlik sağlamaktalar.

 

Çeşitli hata değerlendirmesi sonucunda nominal tork değerlerinin tolerans limiti ±20% olarak bulunmuştur. Bu nedenle güç kaynağından elektronikler üstünden başlığa olan toleranslar biriktirilmiştir. Ek olarak motorlar kenetlenip el ile pozisyona getirildiğinden manuel idarenin etkisi de göz önünde bulundurulmalı ve okumaların kaydedicisinin asıl toleransı unutulmamalıdır.

Okumaların tekrarlanabilirliğini ölçmek açısından testlerde genellikle standart sapma kullanılır. Bu çalışmada motorların standart sapması 0.03Ncm ve 0.12Ncm arasında değişmiştir. Bu da 1-6%’lik bir aralığa eşittir. Başlıklar için 0.02Nm=1% (Mtwo direct) ve 0.04Ncm=3% (SiroNiTi). Bu göreceli olarak düşük sapmalar deney düzeneğinin okumaların tekrarlanabilmesini sağladığını gösterir. Bu nedenle EndoIT control motorundaki yüksek değişiklikler (0.12Ncm=4% ve Endo Pilot 0.12Ncm=6%) motorlara bağlanmalıdır.

 

Fig 4 bazı motorların açıkca ayarlanan tork değerine ulaşılmadan durduğunu veya ayarlanan değerin iki katına ulaşılmadan durmadığını göstermekte. Diğerleri 100% sınırına çok yakınlar.

±20%’lik tork tolerans limiti içerisinde, VDW.SILVER (σ = 0.05), Endo IT Professional (σ = 0.09) ve E-Master (σ = 0.03) kabuledilirsınırlar içindedir ve en iyi sonuçları vermişlerdir. E-Master için torkta hafif bir artış faydalı olacaktır fakat bu motor artık satılmadığından bu yersizdir. VDW.SILVER ve Endo IT professional’ın göreceli okumaları, artan nominal torkla 100%’e yaklaşmaktadır.

 

Endo Pilot (σ = 0.12), X-Smart (σ = 0.03), ATR Tecnika (σ = 0.03) ve Endo Master (σ = 0.07), çoğunlukla veya en azından kısmen, tolerans limitleri içindedir. Pozitif ve negatif sapmalar arasındaki fark açısından, Endo Master ve Endo Pilot kısmen 100%’ün çok altındadır ve etkinlikte belirgin bir düşme sergilerken direk alet kırılması tehlikesi yoktur. ATR Tecnika ve X-Smart için sonuçlar farklıdır. Özellikle düşük tork aralıklarında pozitif sapma göstermektedirler (+122% ve +62%), eğe üzerinde çok önemli derecede yüksek yükleme göstermesinin yanında artmış fraktür riski sergilemektedirler. Motor-denetimli torku kontrol etmenin, özellikle de düşük aralıklarda, çok zor olduğu bilinmektedir. Fakat bunu yapabilen motorlar vardır. Bu düşük tork aralıklarında büyük çoğunlukla eğeye özel ayarlar mevcuttur.

 

Endo IT control’ün (σ = 0.12) tüm asıl değerleri nominal değerlerinden ve belirlenen tolerans limitlerinden yüksektir. Fakat sapma değerleri, Fig 4’te açıkça gösterildiği şekilde, sabittir ve ATR Tecnika veya X-Smart’ın derecesine ulaşmazlar. D. Schmidt tarafından, çalışma güvenliği ve etkinlik üzerine, çalışmasında yayınlanan gereksinimler kısmen haklıdır.18 bazı üreticiler motorlarını gözden geçirmeli ve ayarlarını gelecekte daha iyi adapte etmeli veya yazılım güncellemeleri ile deviasyonları geliştirmeliler. Bununla birlikte kimse tork-limitli motorları bu çalışmada gösterildiği gibi çok faydalı olmadıklarını beyan edemez.

 

Endo motorlarının başlıklara genel karşılaştırmasında faklı parametre aralıklarının göz önünde bulundurulması gerekir. Bu özellikle başlıklardaki dar tork aralığını ilgilendirir.

Çoğu motorun tork değerleri 0.2 ve 5Ncm, arasında tork değerlerine sahipken başlıklarınki 0.6’dan maksimum 2.5Ncm ye çıkmaktadır.

 

Ayrıca başlıklar belli tork aralığına denk gelen belli seviyeye ayarlanabilirler. Gelişigüzel ve belirgin değerlere ayarlanmaları mümkün değildir. Başlıkların aksine motorlar kesin tork değerlerine ayarlanabilirler. Bunu yanında bu aralık içindeki hassas ayar motordan motora farklılık gösterebilir. Bu çalışma süresince VDW.SILVER, Endo Pilot ve X-Smart gibi motorların kullanıcı dostu olmaları ve ayar seçeneklerinin çokluğu nedeniyle diğer seçeneklerden ayrıldığı gözlendi. Ayrıca tork değerlerinin okunan değerlerin değerlendirilmesinde önemli olduğu göz ardı edilmemelidir. Değerlendirmenin en mantıklı yolu ilgili aralığın ortalamasının başlığın sapması ile ilişkilendirilmesidir. Dahası okumalar 0.9 Ncm aralığı içindeyken doğru sapmayı değerlendirmek mümkün değildir.

 

Başlıklar zayıf durma özellikleri göstermektedirler. Manyetik bir mekanizma ile çalıştıkları için belirlenen tork değerini geçtiğinde başlıklar düzgün performans göstermemekte. Eğenin üstünde tork yükü daha uzun kalmaya başladığında hemen bunu azaltmak yerine dişin daha yüksek strese maruz kalmasına ve kırık riskinin artmasına neden oldular.

Endo motorların çoğu preparasyonu kolaylaştırmak için farklı obsiyonlar sunarlar. Başka bir çalışmada Yared ve Kulkarni endo motorların başlıklara göre çalışma zamanını belirgin şekilde kısalttığını göstermişler23. Tork limitleri aşıldığında akustik veya görsel uyarı işaretleri gibi fonksiyonlar çok faydalıdır. Örneğin VDW.SILVER’ın reverse modu kök kanal preparasyonunu önemli ölçüde kolaylaştırır. Bu fonksiyonla belli tork değerine ulaşıldığında rotasyonun yönü değişir ve eğenin sıkışması ve aşırı yüklenmesi önlenir.

 

Göz ardı edilmemesi gereken bir diğer faktör, eğelerin kullanım sıklığının etkisidir. G. Yared tarafından yapılan bir diğer çalışmaya göre kullanım sıklığı, tork ve kırılma anındaki tork açısını doğrudan etkilemektedir. Artan kullanım sıklığı kırılma anındaki tork değerini düşürmektedir. Uzmanlar ilk kullanımı hemen takiben farklı eğe defektlerinin farkına varmışlardır. Güvenli kullanım için rotary eğeler tek kullanımlık olmalıdır. Deneyimsiz kişilerin preparasyon teknikleri konusunda kurslara devam etmeleri kırık riskini azaltacağından tavsiye edilmiştir.

 

 

Yazarlar Hakkında

  Katarina Grotsch: Deneyimli bir dental teknisyendir. 1.5 senelik profesyonel deneyime sahiptir ve medikal mühendislik alanında hassas mekanik ve metatronik çalışmalarına devam etmektedir (Münih,Almanya) kendisine şu adresten ulaşabilirsiniz: [email protected]

 

 

Marcus Borgschulte: Biyomedikal mühendislik konusunda uzmanlığı olan bir fizik mühendisidir. İşletme mastırı vardır. VDW.GMBH Münihte Arge mühendisidir. Kendisine [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.     Fig 1: 07/25 Mtwo eğesi ile 14 nolu dişin tork eğrisi  Fig 2: Deney düzeneği ile ölçülen tork eğrisi   Fig 3: Endo motorların karşılaştırmalı sunumu. 100% seçilmiş tork değerine denk gelmektedir   Fig 4: Farklı hızlarla sonuçların yüzdesinin karşılaştırmalı sunumu VDW.SILVER 100, 200 ve 300 rpm ayarlanmıştır   Fig 5: Başlıkların 300rpm’de karşılaştırmalı yüzdeleri. 10% seçilmiş tork değerine gelmektedir.        Tablo 1: Mtwo ve SiroNiTi’nin ayarlarını değiştirmek için üretici bilgisi.

 

Speed

250–350 rpm

 

 

 

 

 

 

Mtwo direct

10/.04

15/.05

20/.06

25/.06

30/.05

35/.04

40/.04

25/.07

SiroNiTi

2

3

4

5

2

3

4

5

                                                                                                                

    Tablo 2: Standart sapma ile birlikte ölçülen ortalama tork değerleri

 

Torque at 300 rpm (± standard tolerance) [Ncm]

Torque settng

X-Smart

±

EndoIT prof.

±

EndoIT control

±

ATR Tecnica

±

1

1.62

0.02

1.15

0.02

1.34

0.08

2.23

0.03

2

2.45

0.02

2.16

0.13

2.70

0.10

2.70

0.04

3

3.35

0.04

3.23

0.06

3.82

0.18

2.88

0.03

4

4.29

0.02

4.20

0.09

5.16

0.12

3.25

0.03

5

5.19

0.03

5.04

0.14

6.38

0.13

4.05

0.05

Ø

 

0.03

 

0.09

 

0.12

 

0.03

   

Endo Master

±

E-Master

±

VDW.SILVER

±

Endo Pilot

±

1

1.03

0.02

0.95

0.02

1.20

0.02

1.00

0.18

2

1.63

0.07

1.76

0.03

2.18

0.03

1.82

0.05

3

2.33

0.07

2.52

0.04

3.15

0.10

2.36

0.09

4

3.04

0.11

 

 

4.15

0.05

3.55

0.14

5

 

 

 

 

 

 

 

0.13

Ø

 

0.07

 

0.03

 

0.05

 

0.12

 

 

Tablo 3: Her iki başlığın 300 rpm’de standart sapma ile ortalama Ncm tork değerleri

 

 

 

 

Torque levels

Level range (Ncm)

Mtwo direct

±

SiroNiTi

±

2

0.6-1.0

0.77

0.01

0.98

0.03

3

1.0-1.5

1.19

0.02

1.21

0.04

4

1.3-2.0

1.64

0.03

1.63

003

5

1.6-2.5

2.05

0.03

1.98

0.05